Manchester, Anglia, luty 2025. Część 2, Southern Cemetery

W drugim tygodniu lutego pokonuje niecałe 300 mil aby dotrzeć do Manchesteru.

W mieście tym znajdują się dwa cele mojej podróży a mianowicie cmentarz St. Joseph’s w dzielnicy Moston, na północy oraz cmentarz Southern na południu miasta.

Na pierwszym cmentarzu znajduję się kilkadziesiąt grobów naszych rodaków, którzy po zakończeniu II Wojny Światowej, pozostali w Wielkiej Brytanii.

Na drugim cmentarzu znajduje się mogiła zbiorowa polskich żołnierzy wraz z polskimi lotnikami.

Polscy żołnierze:

podporucznik A. Borsukiewicz

podporucznik S. Dryll

szeregowy K. Gocal

starszy strzelec E. Janocha

strzelec P. Romanowski

kapral L. Sadkowski

strzelec E. Siemiaszko 

strzelec A. Sukiennik

podporucznik J. Twardawa

podporucznik T. Zalewski

strzelec J. Zielinski

Z pięciu lotników, trzech należało do jednostek współpracy z artylerią przeciwlotniczą stacjonujących na lotnisku Ringway koło Manchesteru, a dwóch kolejnych – do 305 Dywizjonu Bombowego „Ziemi Wielkopolskiej”.

„1 listopada 1940 r. zginęli ppor. Stroynowski oraz kpr. Matysiak w wypadku lotniczym na pokładzie samolotu Short Scion (AV981). Podchodząca do lądowania na lotnisku w Ringway maszyna rozbiła się w pobliżu miejscowości Lodge Hill. Piloci służyli w jednostce współpracy z obroną przeciwlotniczą 6 Anti Aircraft Cooperation Unit. 3 lipca 1941 r. kpr. Płotek, przydzielony do Eskadry Współpracy z Obroną Przeciwlotniczą 12 Grupy Myśliwskiej RAF (12 Group Anti Aircraft Cooperation Flight), podczas lotu ćwiczebnego pilotował samolot Blenheim IV (Z5870). W rejonie miejscowości Edale w hrabstwie Derbyshire napotkał trudne warunki pogodowe. Zła widoczność spowodowała zderzenie samolotu ze wzniesieniem, a w rezultacie śmierć całej załogi. Na pokładzie oprócz polskiego pilota znajdowało się dwóch lotników brytyjskich – radiotelegrafista AC2 Wilfred Cottom oraz mechanik AC2 Raymond R. Place, a także Kanadyjczyk radiotelegrafista AC1 William F. Kidd.

Ppłk Hirszbandt z 305 Dywizjonu Bombowego „Ziemi Wielkopolskiej” nocą z 1 na 2 czerwca 1942 r. poleciał bombardowanie Essen. Znad celu pilotowany przez niego Wellington II SM-Z (Z8583) wracał z uszkodzonym silnikiem, być może na skutek ostrzału artylerii przeciwlotniczej lub myśliwców. Samolot rozbił się podczas próby przymusowego lądowania między miejscowościami Billingford a Bawdeswell w hrabstwie Norfolk. Wraz z nim zginęła cała załoga: drugi pilot por. Kazimierz Wieliczko, por. obs. Zbigniew Szela, kpr. rtg. Józef Zawistowski oraz strzelcy kpr. Bronisław Sędzimir i st. szer. Józef Ulicki (pochowani zostali na Cmentarzu Lotników Polskich w Newark-on-Trent). Pogrzeb Hirszbandta w Manchesterze wynikał z jego woli wyrażonej w testamencie.

Drugim poległym służącym w 305 Dywizjonie lotnikiem był st. szer. Laskowski. Nocą z 12 na 13 stycznia 1943 r. jako strzelec pokładowy brał udział w locie bojowym z zadaniem minowania wód w rejonie Brestu. W czasie lotu powrotnego samolot Wellington IV SM-N (Z1272) lecąc na małej wysokości zaczepił o drzewo i zwalił się na ziemię nieopodal miejscowości Barrowby. Zginęli wszyscy członkowie załogi: ppor. pil. Franciszek Krawczyk, por. obs. Andrzej Płusa, st. sierż. pchor. rtg. Karol Dutkiewicz oraz sierż. strz. Stanisław Dorosz. Pochowani zostali na innych cmentarzach.” (Cmentarz Południowy w Manchester hr. Greater Manchester (Anglia))